WSKAZANIA BISKUPA ODNOŚNIE DO PRZEŻYWANIA NIEDZIELI MĘKI PAŃSKIEJ ORAZ TRIDUUM PASCHALNEGO W DIECEZJI SOSNOWIECKIEJ
L.dz. 272/2020
Przypominam, iż uczestnictwo w celebracjach Triduum Paschalnego (Wielki Czwartek, Wielki Piątek i Wigilia Paschalna) nie jest nakazane, a zatem nieobecność na tych celebracjach nie wiąże się z zaciągnięciem grzechu. Obowiązkowy jest udział we Mszy Świętej w Niedzielę Męki Pańskiej i w Niedzielę Zmartwychwstania (obowiązek ten spełnia się też przez uczestnictwo w liturgii Wigilii Paschalnej), dlatego, w związku ze stanem epidemii, w poczuciu wielkiej odpowiedzialności za zdrowie i życie wiernych Kościoła w Diecezji Sosnowieckiej udzieliłem wiernym dyspensy od obowiązku uczestnictwa w Mszy Świętej w Niedzielę Palmową i Niedzielę Zmartwychwstania. Przypominam, iż po każdej Mszy św. oraz po Liturgii Wielkiego Piątku należy odśpiewać suplikację: „Święty Boże, Święty Mocny…”
Stosując się do rozporządzeń organów państwowych z 24 marca br., które ograniczyły liczbę uczestników zgromadzeń do 5 osób oraz do wytycznych Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów z dnia 25 marca br., podczas Niedzieli Palmowej i Triduum Paschalnego należy przestrzegać następujących zasad:
Niedziela Palmowa, czyli Męki Pańskiej
a) wspominając uroczysty wjazd Chrystusa do Jerozolimy należy opuścić procesję i upamiętnić to wydarzenie poprzez zwykłe wejście, wybierając: TRZECIĄ FORMĘ: ZWYKŁE WEJŚCIE (Mszał Rzymski, rubryka 16);
b) po Modlitwie po Komunii kapłan może odmówić modlitwę błogosławieństwa gałązek palmowych (Mszał Rzymski, rubryka 6) opuszcza jednak ich pokropienie wodą święconą i następnie udziela końcowego błogosławieństwa;
Wielki Czwartek
a) Msza Święta Krzyżma odbędzie się w Wielki Czwartek w bazylice katedralnej o godzinie 10.00. Jednak w celu uniknięcia rozprzestrzeniania się wirusa na terenie diecezji odbędzie się ona w gronie najbliższych współpracowników. Oleje będą do odebrania w Kurii Diecezjalnej po zakończeniu liturgii, tj. w Wielki Czwartek od godz. 12.00 do 13.00 i w Wielki Piątek w godz. 9.00 -11.00;
b) uroczysta Msza św. dla wszystkich kapłanów, połączona z odnowieniem przyrzeczeń kapłańskich, odprawiona zostanie po ustaniu stanu epidemii;
c) odwołana zostaje doroczna pielgrzymka Liturgicznej Służby Ołtarza do katedry w tym dniu;
d) w czasie Liturgii Wieczerzy Pańskiej opuszczony zostaje obrzęd umywania nóg (Mandatum);
e) po Komunii puszkę z Najświętszymi Postaciami, które będą rozdzielane w czasie liturgii Męki Pańskiej przenosi się do tabernakulum (nie budujemy ciemnicy). Mszę św. kończy się modlitwą po Komunii;
f) kapłani, którzy nie mają możliwości odprawienia Mszy św., powinni zamiast niej odmówić nieszpory (por. Liturgia Horarum).
Wielki Piątek
a) odwołana zostaje Ciemna Jutrznia w bazylice katedralnej;
b) nakazuję (Mszał Rzymski, rubryka 12) dołączyć do modlitwy powszechnej, jako przedostatnie wezwanie, specjalną intencję;
Módlmy się za całą ludzkość, która cierpi w wyniku szerzącej się epidemii, za wszystkich bezradnych i zagubionych, za chorych i za tych, którzy ofiarnie niosą im pomoc, oraz za zmarłych.
Modlitwa w ciszy, po niej kapłan śpiewa:
Wszechmogący, wieczny Boże, wejrzyj łaskawie na udręczoną
rodzinę ludzką, szukającą w Tobie ocalenia; † zatrzymaj
szerzącą się grozę choroby i śmierci,* aby wszyscy mogli na
nowo radować się darami Twojej łaski. Przez Chrystusa, Pana naszego.
c) Akt adoracji Krzyża przez pocałunek dokonuje tylko celebrans. Pozostałe osoby adorują Krzyż (Mszał Rzymski, rubryka 18) przez procesjonalne podejście do Krzyża, z zachowaniem bezpiecznej odległości między uczestnikami, i oddanie czci Krzyżowi poprzez skłon głowy lub głęboki pokłon albo też (Mszał Rzymski, rubryka 19) kapłan bierze Krzyż, „staje pośrodku przed ołtarzem i w krótkich słowach zachęca zgromadzonych do adoracji. Następnie podnosi Krzyż i tak trzyma go przez pewien czas, wierni zaś oddają cześć Krzyżowi w milczeniu”;
d) po Modlitwie po Komunii kapłan (bez posługujących) udaje się z Najświętszym Sakramentem do Grobu Pańskiego i po wystawieniu Najświętszego Sakramentu odmawia tam modlitwę: Panie Jezu Chryste, nasze zmartwychwstanie i życie… (Mszał Rzymski, rubryka 33); Po chwili adoracji w ciszy, kapłan, a za nim posługujący, wracają do zakrystii;
e) należy zachować nocną Adorację Najświętszego Sakramentu w Wieki Piątek, która może być okazją dla wiernych do przeżywania tajemnicy paschalnej, z zachowaniem rozporządzeń organów państwowych z 24 marca br.;
f) z nocy Wielkiego Piątku na Wielką Sobotę duszpasterze mają zapewnić wiernym możliwość spowiedzi zgodnie z moimi wcześniejszymi wytycznymi odnośnie do sprawowania tego sakramentu;
Wigilia Paschalna w Wielką Noc i Niedziela Zmartwychwstania
a) odwołana zostaje Ciemna Jutrznia w bazylice katedralnej;
b) zachęca się do korzystania z możliwości adoracji Najświętszego Sakramentu w Grobie Pańskim;
c) zabraniam organizowania tradycyjnego święcenia pokarmów. Zamiast tego proszę proponować obrzęd błogosławieństwa posiłku w domu przed śniadaniem wielkanocnym, zgodnie z Księgą „Obrzędy błogosławieństw dostosowane do zwyczajów diecezji polskich”, t. 2, Katowice 2001, nr 1347-1350 (tekst tego obrzędu znajduje się w załączniku), obrzędu tego może dokonać każdy z domowników, zachęcajmy by była to głowa rodziny. Treść obrzędu proszę umieścić na stronach parafialnych;
d) Wigilia Paschalna (nie ma poświęcenia ognia) rozpoczyna się w świątyni przy ołtarzu od słów: Drodzy bracia i siostry, w tę najświętszą noc… (Mszał Rzymski, rubryka 8). Następnie Kapłan na paschale żłobi rylcem krzyż, nad krzyżem grecką literę Alfa, pod krzyżem literę Omega, a na czterech polach między ramionami krzyża cyfry bieżącego roku. Jednocześnie głośno i wyraźnie mówi:
1. Chrystus wczoraj i dziś (żłobi pionowe ramię krzyża);
2. Początek i koniec (żłobi ramię poziome);
3. Alfa (żłobi nad ramieniem pionowym literę Alfa);
4. i Omega (żłobi pod ramieniem pionowym literę Omega);
5. Do Niego należy czas (żłobi pierwszą cyfrę bieżącego roku na lewym górnym polu między ramionami krzyża);
6. i wieczność (żłobi drugą cyfrę bieżącego roku na prawym górnym polu);
7. Jemu chwała i panowanie (żłobi trzecią cyfrę bieżącego roku na dolnym lewym polu);
8. przez wszystkie wieki wieków. Amen. (żłobi czwartą cyfrę bieżącego roku na dolnym prawym polu).
Po wyżłobieniu krzyża i innych znaków kapłan może umieścić pięć symbolicznych gwoździ, w formie krzyża, mówiąc przy tym głośno:
1. Przez swoje święte rany
2. jaśniejące chwałą
3. niech nas strzeże
4. i zachowuje
5. Chrystus Pan. Amen.
Następnie kapłan wypowiada słowa: Niech Światło Chrystusa chwalebnie zmartwychwstałego rozproszy ciemności naszych serc i umysłów (Mszał Rzymski, rubryka 12) i zapala uroczyście świecę paschału (wierni swoje świece), po czym następuje Orędzie Wielkanocne (Exsúltet). Po Liturgii Słowa, w czasie Liturgii chrzcielnej należy tylko odnowić przyrzeczenia chrzcielne (Mszał Rzymski, rubryka 46), nie wolno kropić wiernych wodą święconą (pomija się zatem błogosławieństwo wody chrzcielnej, śpiew litanii). Potem następuje Liturgia Eucharystyczna;
e) ci, którzy w żaden sposób nie mogą uczestniczyć w Wigilii Paschalnej sprawowanej w kościele, niech odmówią Godzinę Czytań przewidzianą na Niedzielę Wielkanocną (por. Liturgia Horarum);
f) w Niedzielę Zmartwychwstania udzielam zezwolenia duszpasterzom na kwadrynację dla dobra wiernych;
g) należy zrezygnować z procesji rezurekcyjnej. W tych parafiach, gdzie procesja rezurekcyjna odbywała się wieczorem podczas Mszy Wigilii Paschalnej liturgia zakończenia ma przebiegać według następującego porządku: kapłan (bez posługujących) po Modlitwie po Komunii przynosi Najświętszy Sakrament i kładzie Go na ołtarzu bądź tabernakulum i zwraca się do wiernych tymi słowami: W czasie Wigilii Wielkanocnej usłyszeliśmy wezwanie: Weselcie się, zastępy Aniołów w niebie! Weselcie się, słudzy Boga! Niech zabrzmią dzwony głoszące zbawienie, gdy tak wielki Król odnosi zwycięstwo! Raduj się, ziemio, opromieniona tak niezmiernym blaskiem, bo jesteś wolna od mroku, co świat okrywa! Niech ta świątynia zabrzmi potężnym śpiewem całego ludu! (Mszał Rzymski, rubryka 60). Następuje śpiew hymnu Ciebie, Boga, wysławiamy. Po ukończeniu hymnu śpiewa się:
K. Niebo i ziemia się cieszą. Alleluja.
W. Ze zmartwychwstania Twojego, Chryste. Alleluja.
Następnie kapłan odmawia modlitwę:
Módlmy się. Boże, Ty przez wielkanocną ofiarę Chrystusa dałeś swojemu ludowi zbawienie, + udzielaj mu obficie Twoich darów, * aby osiągnął pełną wolność i posiadł radość życia wiecznego, której pozwalasz mu kosztować na ziemi. Przez Chrystusa, Pana naszego. W. Amen.
Kapłan błogosławi wiernych Najświętszym Sakramentem i chowa Go do tabernakulum. Na zakończenie śpiewa się wielkanocną antyfonę do Najświętszej Maryi Panny: Raduj się nieba Królowo lub Wesel się, królowo miła;
h) w tych parafiach, gdzie procesja rezurekcyjna odbywała się o poranku liturgia ma mieć następujący przebieg: rozpoczynając Mszę św. jeden kapłan (bez posługujących) przynosi Najświętszy Sakrament i kładzie Go na ołtarzu bądź tabernakulum i zwraca się do wiernych tymi słowami: W czasie Wigilii Wielkanocnej usłyszeliśmy wezwanie: Weselcie się, zastępy Aniołów w niebie! Weselcie się, słudzy Boga! Niech zabrzmią dzwony głoszące zbawienie, gdy tak wielki Król odnosi zwycięstwo! Raduj się, ziemio, opromieniona tak niezmiernym blaskiem, bo jesteś wolna od mroku, co świat okrywa! Niech ta świątynia zabrzmi potężnym śpiewem całego ludu! (Mszał Rzymski, rubryka 60). Następuje śpiew Wesoły nam dzień lub Chrystus zmartwychwstan jest. Następnie śpiewa się Przed tak wielkim sakramentem. Po czym kapłan intonuje:
K. Niebo i ziemia się cieszą. Alleluja.
W. Ze zmartwychwstania Twojego, Chryste. Alleluja.
Następnie kapłan odmawia modlitwę:
Módlmy się. Boże, Ty przez wielkanocną ofiarę Chrystusa dałeś swojemu ludowi zbawienie, + udzielaj mu obficie Twoich darów, * aby osiągnął pełną wolność i posiadł radość życia wiecznego, której pozwalasz mu kosztować na ziemi. Przez Chrystusa, Pana naszego. W. Amen.
Kapłan błogosławi wiernych Najświętszym Sakramentem, a następnie Go chowa do tabernakulum, opuszcza się akt pokuty i „Panie, zmiłuj się nad nami”. Kapłan udaje się na miejsce przewodniczenia i wprowadza wiernych do Mszy tymi lub podobnymi słowami:
W drugiej Mszy Niedzieli Zmartwychwstania dziękujemy Bogu za nowe życie, którego źródłem jest zmartwychwstanie Chrystusa, naszego Zbawiciela. Razem z całym Kościołem śpiewajmy hymn uwielbienia.
Śpiewa się hymn: Chwała na wysokości Bogu. W czasie hymnu mogą bić dzwony. Po rozdaniu Komunii wiernym śpiewa się hymn: Ciebie, Boga, wysławiamy. Po hymnie następuje modlitwa po Komunii, błogosławieństwo i pożegnanie wiernych. Jeżeli krzyż głównego ołtarza jest wolno stojący, czerwoną stułę należy zawiesić na jego ramionach. Nie należy ustawiać obok ołtarza dwóch krzyży.
+Grzegorz Kaszak
Biskup Sosnowiecki
Ks. dr Mariusz Karaś
Kanclerz
